Agufié(-pimpinello)
Rosa spinosissima
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier pimprenelle, Rosier pimprenelle.
Descripcioun :Agufié fasènt de coulounìo de pichot aubret pas pu grand qu'un mètre, emé de noumbrous pougnoun dre, fin e de taio chanjadisso. Se recounèis peréu à si noumbrous pichot fuioun (de 5 à 11) quàsi redoun. Li flour soun souleto, blanco, e pourtado pèr un pecou un pau long. Li sepalo rèston de tèms sus l'agoulènço. La subsp. presentado eici, ié dison spinosissima.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...) que soun bon à manja, majamen en counfituro. Pamens aquéu douno de fru trop dur, pas trop goustous.
Port : Aubret
Taio : 0,2 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2000 m
Aparado : Noun
Liò : Tepiero roucaiouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Rosa spinosissima L., 1759
(= Rosa pimpinellifolia L., 1759 )
Erbo-grasso
Pinguicula vulgaris
Lentibulariaceae
Noms en français : Grassette commune, Langue-d'oie.
Descripcioun :L'erbo-grasso trachis en mountagno, sus cauquié, dins li riéusset e àutri relarg bagna. Es uno planto carnivoro que pòu aganta de bestiouno emé si fueio pegouso à bord envertouia. Se destrìo de si cousino, mens coumuno, que si flour soun plato emé uno taco blanco sus li petalo que li bord soun pas gaire net.
Usanço :Li fueio soun couneigudo pèr caia lou la, parié qu'en Suèdo se n'en servien. S'adoubo un sirop purgatiéu que sèrt peréu pèr gari contro lis escarto de pèu. Aro s'atrobo en fitouterapìo pèr sougna lou tussi (espetouranto), li mau de garganto e apasima li nèrvi. S'adoubo en tisano, 20 g de fueio emé de mèu e de jus de limoun. Pamens la planto èi proutejido dins d'ùni relarg.
Port : Erbo
Taio : 4 à 18 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinguicula
Famiho : Lentibulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2600 m
Aparado :
Vo
Mai à juliet
Liò : Riéusset
- Sourgènt
- Tepiero umido
- Roucas umide
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Pinguicula vulgaris L., 1753